Thomas Gerla

arbeidsmarktcommunicatie

Wij Nederlanders zijn dol op het prestige van het Engels. Voorheen was het Frans in zwang, wat nu nog te zien is aan de vele Franse leenwoorden in ons vocabulaire. En in nog vroegere tijden was het Latijn onze lingua franca. Tegenwoordig, misschien wel vanwege het vele Netflix and chill, is de Engelse ziekte up and running. Dat zie je aan de vele Engelse leenwoorden, ook in de recruitment-wereld. Zo zien veel recruiters het sourcen als hun core business, maar hebben over talent pools hun mind nog niet opgemaakt. In deze/dit blog behandel ik een hardnekkig symptoom van de Engelse ziekte dat in menig vacaturetekst de kop op steekt:

onterecht spatiegebruik in samenstellingen

Waar gaat het eigenlijk over?

Om het geheugen op te frissen, volgens Onze Taal is een samenstelling ‘een combinatie van woorden die een eenheid vormt’, een nieuw woord dus. Bijvoorbeeld: arbeid + markt + communicatie = arbeidsmarktcommunicatie. Doe je voordeel ermee tijdens een potje Scrabble. Het laatste deel van een samenstelling vormt de kern en bepaalt het woordgeslacht: het is dé communicatie, dus ook dé arbeidsmarktcommunicatie. Er ontstaat 1 hoofdklemtoon, want een samenstelling vormt immers 1 geheel: árbeidsmarktcommunicatie.

In theorie klinkt het simpel, maar met samentrekkingen kan het best ingewikkeld worden. Neem nou de samentrekking ‘hbo- en wo-werk- en -denkniveau’. Het hoe en waarom van deze schrijfwijze wordt in een van onze eerdere blogs uiteengezet. Je gebruikt het koppelteken trouwens ook om uitspraakproblemen te voorkomen, zoals klinkerbotsingen. Denk aan samenstellingen als ‘functie-inhoud’ (ei) of ‘bureau-uren’ (uu). Een andere moeilijkheid is die vermaledijde tussen-s. Schrijf je pensioenregeling of pensioensregeling, sparringpartner of sparringspartner? Soms mag het allebei. Dan gaan we voor de variant die het ‘gewoonst’ in de oren klinkt.

Konijnen en zoetzure saus

Waarom spreken we van de Engelse ziekte? Welnu, in tegenstelling tot het Engels, horen we in het Nederlands samentellingen netjes aaneen te schijven. Waarom eigenlijk? Dat hebben we zo met elkaar afgesproken. En het voorkomt trouwens ook misverstanden. Neem bijvoorbeeld deze vondst van Taalvoutjes:

Vanuit gastronomisch oogpunt houden we levensmiddelen en uitwerpselen graag uit elkaar. Daarom schrijven we in bovenstaand geval konijnenbouten liever aan elkaar. Het heeft overigens ook onze voorkeur ‘zoetzure saus’ te schrijven in plaats van ‘zoet zure saus’. Het gaat hier namelijk om 1 smaak en dus om 1 bijvoeglijk naamwoord: de samenstelling ‘zoetzuur’. Ook ‘kerstactie’ horen we aaneen te schrijven.

Aan elkaar of losgaan

In teksten die wij voor de arbeidsmarkt schrijven, houden we ons netjes aan het Groene Boekje en schrijven we samenstellingen aan elkaar. In principe… want zolang er nog geen medicijn voor de Engelse ziekte voorhanden is, willen we wel dat onze teksten online goed vindbaar zijn. Met name voor functienamen maken we nog weleens een uitzondering. Neem nou het woord ‘accountmanager’, een correcte samenstelling van twee Nederlandse, uit het Engels geleende woorden: account + manager = accountmanager. Maar als we de aan elkaar geschreven en de los geschreven vorm in Google Trends met elkaar vergelijken, zien we dat er in Nederland gemiddeld 2 keer zo vaak op de los geschreven variant gezocht wordt. Die verdraaide Engelse ziekte toch!

SOS

Om de online vindbaarheid te vergroten, plegen we nog weleens van het Groene Boekje af te wijken. Voor de rest blijft Voor Tekst immuun voor de Engelse taalziekte. Dit blog is trouwens geen vrijbrief om te overgeneraliseren en alles maar klakkeloos aanelkaarteschrijven. Ik stel voor het ten onrechte aan elkaar schrijven van woorden de Turkse ziekte te noemen. Het Turks is namelijk een agglutinerende taal, waarin ‘woorddeeltjes’ naar hartenlust aan elkaar geplakt kunnen worden. Wil je meer weten over onjuist spatiegebruik in het Nederlands. Kijk eens op https://www.spatiegebruik.nl/, de website van SOS (Signalering Onjuist Spatiegebruik).