Kirsten Baarslag

Copywriter

arbeidsmarktcommunicatie

Competenties. Het pakket aan kwaliteiten waardoor iemand goed werkt. Voor organisaties belangrijke instrumenten voor het functioneren van medewerkers. Maar wat zijn competenties nou precies? En welke meerwaarde heeft het om ze te noemen in een vacaturetekst?

Kennis, vaardigheid én houding

Vertaal een competentie in gedragsvoorbeelden en je kunt goed laten zien wat er nodig is om een functie goed uit te oefenen. Het laat zien wat medewerkers moeten ontwikkelen om op hun best te werken. Kennis, vaardigheid en houding komen in een competentie samen, zodat iemand zijn of haar werk goed doet.

Een voorbeeld: samenwerken. Voor goed samenwerken moet je de wíl (houding) hebben om samen resultaat te bereiken. De kennis en vaardigheden voor goede samenwerking krijg je mee vanuit je omgeving, opleiding en ervaring. Dat kan gaan over hoe je het best contact legt, feedback geeft of anderen helpt in een project.

Oefenen, oefenen, oefenen

Kennis en vaardigheden verbeter je met oefenen. De juiste professionele houding helpt je met het verder ontwikkelen van de competentie. Doe je je werk altijd al liever alleen en kijk je er niet naar uit om het samen te doen? Dan moet je harder knokken om de competentie ‘samenwerken’ te ontwikkelen. Zo is de competentie een prachtig middel om gewenste vaardigheden en gedrag objectief te maken. Én erover te praten.

Competenties in vacatureteksten

Dan nu door naar de vacaturetekst. Als tekstschrijvers in de arbeidsmarktcommunicatie bestuderen en schrijven we er honderden per jaar. Deze competenties komen we het meeste tegen in vacatureteksten:

• samenwerking
• flexibiliteit
• communicatief vaardig
• klantgerichtheid
• plannen en organiseren

Wees je bewust van de lezer

Je kunt als competentie ook heel eenvoudig ‘website bouwen’, of iets minder concreet ‘projectmanagement’ noemen. Mensen denken dan: heb ik dat al eens gedaan? Ze baseren de eigen kundigheid op hun kennis en ervaring.

Bovenstaand lijstje daarentegen, roept meteen vragen op. Zo’n lijstje zonder toelichting, hoe komt dat eigenlijk over bij jouw ideale kandidaat? Nou, zo ongeveer: als je 20 mensen op straat vraagt of ze goed zijn in samenwerking, zullen er 18 ‘ja’ zeggen. Zéker als er een baan vanaf hangt.

Overschatting

Dat we denken ergens beter in te zijn dan we zijn, heet het Dunning-Krugereffect. Jaren geleden is er uitgebreid onderzoek naar gedaan. In Nederlandse enquêtes is het in de jaren daarna nog eens bevestigd: mensen schatten de eigen competenties te hoog in. Leraren denken het beste van allemaal te kunnen lesgeven. En vrijwel alle Hollanders kunnen fietsen als... nou ja, bijna als Marianne Vos.

We zijn een optimistisch volkje als het op onze eigen prestaties aankomt. Ben je leergierig? Tuurlijk. En communicatief vaardig? Ja, dat hoor je toch! Niet iedereen denkt zo, maar zonder voorbeelden rond deze competenties, geeft de lezer er een eigen draai aan.

Natuurlijk kan je in een selectieassessment testen of de sollicitant de competentie heeft. Of: de goede houding om die competentie aan te leren. Maar waarom staat het al in de vacaturetekst? Er gaat geen preselecterende werking van uit. Er is niemand die denkt: “Oh jee, ik ben niet zo leergierig. Dan reageer ik maar niet.”

Wees duidelijk

Dus wat te doen? Check de competentielijst in je vacature. Spreekt de competentie voor zich? Of is deze vaag? Vertaal lastige competenties, zoals samenwerken, in duidelijke voorbeelden in jouw vacaturetekst. Benadruk bijvoorbeeld in de functieomschrijving met wie en hoe de kandidaat gaat samenwerken. En leid de opsomming met functie-eisen in met een duidelijke omschrijving van die eigenschappen of vaardigheden die bij de belangrijkste competenties horen.

Zo schets je een veel beter beeld van jouw verwachtingen voor de kandidaat. (En pssttttt.. dikke bonus: je tekst loopt veel lekkerder zonder zo’n lijstje van op vele manieren op te vatten termen.)

Meer over competenties en gedragskenmerken

Meer weten over competenties en gedragskenmerken die hierbij kunnen horen? Ga naar TMA Competenties - PRiMAN Talent management. Heb je daarna hulp nodig met de vertaling van deze competenties in een levendige vacaturetekst? Daar helpen we graag bij.